Hillman, Herbert & Cooper kruisframe safety bicycle

Algemeen

De benaming ‘safety’ was in de jaren 1885-1900 in heel Europa een begrip. Er werd een rijwiel mee aangeduid dat door constructie veiliger was in rijgedrag dan de toen alom aanwezige hoge bi.

Er waren al eerder dergelijke fietsen gemaakt, maar de Rover was het eerste model dat in 1885 commercieel succes kreeg. Snel wilden andere fietsfabrikanten ook zo’n ‘safety’ op de markt brengen. Liefs een eigen model, beschermd door allerlei patenten. Hillman was de eerste die in 1886 het kruisframe introduceerde: een eenvoudige frame van twee gekruiste buizen. Niet licht van gewicht, wel simpel te maken. Korte tijd later ging vrijwel iedereen kruisframes  bouwen.

Deze Hillman (Merknaam: The Premier) is van 1887,  en daarmee een van de vroegere modellen met achterwielaandrijving. Constructeurs waren volop aan het zoeken naar stevige frameconstructies. Dat daar rond 1891 het nu zo bekende diamantframe uit zou komen, wist in die tijd nog niemand. Let bij deze fiets bijvoorbeeld op het achterspatbord, dat van holle buis is gemaakt en een dragend deel vorm, in elk geval voor het zadel. Typerend aan Hillman was bovendien dat de ketting links loopt, veel anderen deden de ketting toen al rechts – later werd dat standaard.

Echt vreemd is de manier van ketting spannen. In feite kan dat niet of nauwelijks. De stang die tussen het ‘hoofd’ (vooraan) omlaag loopt naar de bracket (trapas), kan aangespannen worden. Dan wordt de buis waar de bracket aan bevestigd is, wat naar voren getrokken. Heel primitief, want de kans op verbuiging of breuk is groot.  Ook als je op de fiets gaat zitten span je de ketting een beetje extra.

De laatste afbeelding stamt uit “The indispensable’ bicyclists’ handbook, by Sir Henry Sturmey, 1887.

Specificaties

• Fabrikant: Hillman Herbert & Cooper
• Merknaam: Premier
• Bouwjaar: 1887
• Model: kruisframe safety
• Wielmaat: 30"
• Framehoogte: onbekend